Svi smo vidjeli one silne oznake na gumama, ali znamo li šta tačno znače? Pomiješani su milimetri i inči, širina i nosivost, pa su zaista česte nedoumice kod vozača.
Svake godine se pojavljuju novi modeli pneumatika, ali kako prepoznati odgovarajući za vaš automobil?
Da bi za sledeću kupovinu imali sve informacije, poslužiće vam ovaj pregled najbitnijih oznaka na gumama.
Uzmimo za primjer jednu oznaku guma koja je česta na automobilima.
225/55/R16 92V
M+S E4 DOT 0318
225 – označava širinu gazne površine gume u milimetrima
55 – visina profila gume izražena kao postotak širine (u ovom slučaju je to 55% od 225 mm = 123 mm)
R – radijalna konstrukcija gume, što znači da su žice unutar gume posložene poprečno, a može biti i oznaka D, ako su unutrašnje žice posložene dijagonalno.
16 – unutrašnji prečnik gume u inčima (colima)
92 – indeks nosivosti – oznaka kojom je propisano maksimalno opterećenje koje guma može podnijeti. U ovom slučaju to je 630 kg. Kod nekih guma imate i Max Load oznaku izraženu u kg, ali u suštini ona se upravo odnosi na indeks nosivosti.
Kompletnu listu indeksa nosivosti možete vidjeti ovdje
V – brzinski index – označava maksimalnu brzinu koju guma može postići pri dozvoljenom opeterećenju, u ovom slučaju do 240 km/h. U tabeli ispod imate sve ostale indekse.
Indeks km/h Indeks km/h N 150 H 210 Q 160 V 240 R 170 W 270 S 180 Y 300 T 190 ZR preko 240 U 200
Nekada je oznaka ZR bila namijenjena za gume koje mogu podnijeti najveće brzine, tada oko 240 km/h, međutim automobili su postajali sve brži, pa su uvedene i druge oznake. Danas se više koristi kao estetska oznaka kod sportskih guma (znači guma može imati oznaku ZR 20 92 Y)
M+S – ne znači Mokro+Suvo, odnosno “Može Svuda” kako se majstori često šale, nego je to simbol za Mud+Snow, gume za upotrebu u blatu i snijegu.
Ove gume imaju nešto šire i dublje kanale za olakšano kretanje po ovakvom terenu, kao i smjesu prilagođenu za bolje prijanjanje na niskim temperaturama.
Ranije je bilo dosta nedoumica oko ove oznake, jer su se M+S gume na pojedinim tržištima prodavale kao gume za sva godišnja doba. Iako različite zemlje imaju različita tumačenja, ako uz oznaku M+S stoji snježna pahulja, možete biti sigurni da je riječ o pravoj zimskoj gumi.
U Evropskoj uniji je ova oznaka propisana direktivom 92/23, ECE propis br. 30, odnosno konkretno članom 3.1.5.
Gume za sva godišnja doba su obično označene natpisima All-Season ili Universal.
E4 – iako je rasprostranjeno mišljenje da je bolje da je ovaj broj što viši, navedena oznaka se ne odnosi na kvalitet gume. Obično je oivičena krugom ili kvadratom i označava zemlju koja je izvršila homologaciju pneumatika, tako da su tehničke karakteristike gume u skladu sa direktivom 92/23/EEC.
U ovom slučaju to je Holandija, ostale možete pogledati u tabeli ispod:
Oz. Zemlja Oz. Zemlja E1 Njemačka E17 Finska E2 Francuska E18 Danska E3 Italija E19 Rumunija E4 Holandija E20 Poljska E5 Švedska E21 Portugal E6 Belgija E22 Rusija E7 Mađarska E23 Grčka E8 Češka E25 Hrvatska E9 Španija E26 Slovenija E10 Srbija E27 Slovačka E11 Velika Britanija E28 Bjelorusija E12 Austrija E29 Estonija E13 Luksemburg E31 BiH E14 Švajcarska E37 Turska E16 Norveška
Prema uobičajenoj praksi proizvođača, pneumatik starosti do 5 godina se smatra novim, ako je svo vrijeme bio pravilno uskladišten u zatvorenom i suvom prostoru.
Od 2009. godine, oznake na gumama imaju u sastavu i simbol DOT (Department of Transportation). Ovu oznaku koja se sastoji od 12 simbola je uvelo američko Ministarstvo transporta i ona označava gumu koja zadovoljava sigurnosni standard, a omogućava i identifikaciju gume.
Dobra stvar je da se iz ovog broja, pored fabrike u kojoj je proizvedena i interne oznake proizvođača, na šta se odnosi prvih 8 simbola, može vidjeti i kada je proizvedena.
To nam pokazuju zadnje četiri cifre u ovoj oznaci: npr. 0318 znači da je guma proizvedena u trećoj sedmici 2018 godine.
Na gumi se mogu vidjeti i sljedeće oznake:
TL – Tubeless – gume koje nemaju dodatnu unutrašnju gumu
RFT – Run On Flat – gume koje imaju ugrađen poseban obruč, koji omogućava da se voze i kada su probušene, do brzine od 80 km/h.
Threadwear – oznaka trajnosti gazećeg sloga gume – što je viši ovaj broj guma će duže trajati. Ipak, ovo nije neki standard, nego svaki proizvođač je propisuje za sebe.
Guma jednog proizvođača sa oznakom 200 može biti trajnija od neke druge marke sa oznakom 300, tako da je ova oznaka korisna samo kada poredite gume istog proizvođača.
Temperature – označava otpornost gume na zagrijavanje – postoje tri nivoa A, B i C. Guma sa oznakom C se najbrže zagrijava i ispunjava minimalnu vrijednost za putničke automobile, dok je guma sa oznakom A najotpornija na visoke temperature.
Pored pomenutih oznaka, na novim gumama se mogu vidjeti i naljepnice koje prikazuju oznake od A do G za potrošnju goriva, odnosno otpor kotrljanju, performanse kod kočenja na mokrom i nivo buke.
Oznaka za otpor kotrljanju znači da gume sa oznakom A trebaju manje snage da savladaju otpor i time troše manje goriva, nego gume oznake G.
Razlika u potrošnji goriva između najbolje A i najlošije G gume je 7,5%.
Put kočenja na mokrom je takođe jako bitan i označava se takođe u rasponu od A do G. Postoje dvije vrste testova na osnovu kojih se mjeri dužina puta kočenja, a razlika između najbolje i najlošije gume je čitavih 18 metara!
Nivo buke je prikazan u tri nivoa, tako da najtiše gume imaju jednu crticu, a najbučnije tri.
Više o popravci aluminijumskih točkova možete pročitati ovdje
Vladimir Grujić
