Hidraulični podizači ventila ili skraćeno hidropodizači su elementi razvodnog sistema motora koji se nalaze između profila bregastog vratila (ili tzv. „klackalice“) i stabla ventila i njihova uloga je da amortizuju udare bregastog vratila na ventil, tako što će omogućiti prenos sile putem hidrodinamičkog efekta.

Nekada su motori imali čisto mehanički sistem, kod kojeg su profil bregastog vratila i ventil bili u direktnom kontaktu, te je kod ovih izvedbi dolazilo do trošenja pomenutih elemenata.

Takođe je bilo potrebno i redovno podešavanje zazora, kako bi se kompenzovalo širenje elemenata usljed zagrijavanja, ali gotovo svi automobili u zadnjih 25 godina imaju hidraulične podizače ventila.

U ovom tekstu ćemo pogledati princip rada, simptome kvarova i kako spriječiti probleme sa hidropodizačima.

Hidropodizači – princip rada

Hidraulični podizači ventila su jednostavne konstrukcije i sastoje se od cilindričnog kućišta sa dvije komore ispunjene motornim uljem, između kojih se nalazi ventil sa kuglicom.

Kada profil bregastog vratila pritisne gornji kraj hidropodizača, on preko ulja izvrši pritisak na ventil koji propušta ulje koje zatim pritisne unutrašnji dio podizača i time pritisne vrat ventila.

Praktično, hidropodizač je amortizer između bregastog vratila i ventila, a njegova prednost je što se smanuje trošenje elemenata razvodnog sistema, ali sa druge strane je motor komplikovaniji i manje pouzdan.

Hidropodizači – simptomi kvarova

Kako su podizači jednostavni elementi, nisu pretjerano skloni kvarovima, ali budući da za svoj rad koriste pritisak motornog ulja, jako je važno kvalitetno podmazivanje.

Glavni problem koji nastaje je mehaničko habanje, kao posljedica lošeg podmazivanja, bilo zbog neodgovarajućeg ulja, neredovne zamjene ili slabog pritiska i protoka ulja, usljed nekog drugog kvara.

Tada hidropodizač ne može da pravilno obavlja svoju funkciju, dešava se da ventil ne može potpuno da se otvori, zbog čega je manje vazduha u komori za sagorijevanje, što dovodi do pada snage i veće potrošnje.

Kod kvara hidropodizača se javlja karakterističan zvuk „kliktanja“, koji je najglasniji kod prvog jutarnjeg pokretanja motora.

Ovo se dešava jer se ulje ocijedi iz viših dijelova motora, pa pumpi treba neko vrijeme da postigne pritisak, ali ako se zvuk nastavi javljati i nakon nekoliko minuta, moguće je da je neki od podizača neispravan ili je blokiran protok ulja.

Ipak, ovaj zvuk može biti simptom kvara i nekog drugog dijela, kao što je pogonski lanac, ležajevi bregastog vratila (ako je takva izvedba motora) itd., pa je potrebno sve detaljno provjeriti.

Kako sačuvati hidropodizače od kvarova?

Kao što je već navedeno, najbolja preventiva je upotreba odgovarajućeg ulja, jer ako se koristi mazivo koje nije odgovarajuće gradacije, pumpa ne može da postigne optimalni pritisak, što dovodi do postepenog oštećenja podizača i bregova vratila i tako se uzrokuju veliki troškovi.

Vrlo je važna i redovna zamjena, jer se u ulju nalaze čestice čađi, ostaci nesagorijelog goriva, metalni opiljci, koji prolaze kroz podizače i mogu se na njima vremenom nataložiti i negativno uticati na njihov rad.

U slučaju da u toku rada motora čujete zvuk „klepetanja“ koji je konstantan, sa povećanjem broja obrtaja je manjeg intenziteta, ali ne prestaje, potražite najbližeg mehaničara koji će ispitati uzrok zvuka, jer ako ga zanemarite, vremenom će nastati samo još veći troškovi.

Više o velikom servisu, možete pročitati ovdje.

Vladimir Grujić